Με το πρόσωπο κολλημένο στο τζάμι / κοιτάζω εκστατικά
πίσω απ’ τις στάλες της βροχής / ένα πολύχρωμο κόσμο
κρύβω μέσα μου ένα παιδί / με τις τσέπες γεμάτες μπίλιες
μέσα στον χειμώνα
ένα παιδί με δακρυσμένα μάτια / για το γατάκι του που πέθανε
για το λουλούδι που μαράθηκε /για όσους έφυγαν χωρίς επιστροφή
κρύβω μέσα μου ένα παιδί / με τρύπιο παλτό
που λαχταράει τα ζεστά κάστανα / τη γειτονιά και τους φίλους
την άνοιξη που θα ’ρθει
κρύβω μέσα μου ένα παιδί / που δεν δέχεται
πως μπορώ να γελάω / όταν την ίδια στιγμή κάποιος κλαίει
κρύβω μέσα μου ένα παιδί / απαρηγόρητο
που θα ’θελε να φτιάξει τη ζωή/στα μέτρα της καρδιάς του
[ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ από τη συλλογή του Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ (1979)
Κι άλλα ποιήματα από την ίδια συλλογή έτσι όπως ανθολογήθηκαν στη συγκεντρωτική
ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ, Επιλεγμένα Ποιήματα
1966-2017:
Τραγούδι Επιτάφιο και Επαναστατικό, Εμείς, Χρέος
Η Μουσική των Ονομάτων,
Προσευχή δυτικόφρονος, Μια Περίπτωση,
Ένας κοινός άνθρωπος, Εγώ,
Μαγεμένη Ψυχή, Επενδύσεις, Η Επανάσταση και
ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ, 1
αυτά που λέμε
σήμερα είναι πράγματα απλά
πράγματα που καταλαβαίνει
ο υπάλληλος κι ο φοιτητής
ίσως καλύτερα ο εργάτης
αυτά που λέμε
σήμερα είναι πράγματα απλά
που αύριο θα είναι αυτονόητα
σαν το ψωμί στο τραπέζι της κουζίνας
μια καλημέρα ένα τσιγάρο
μια μάτια ένα σφίξιμο χεριού μια λέξη
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΕΠΙΤΑΦΙΟ και
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ (από τη συλλογή του Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
γεννήθηκε ισπανός
αν έχει η φλόγα εθνικότητα
ήταν ένας απλός εργάτης
που έζησε σε τρώγλες
σε τρύπες των τοίχων
και πίσω από οδοφράγματα
δεν έμαθε πολλά
να μιλάει μονάχα με τον
ήλιο
να μην φοβάται τα ερείπια
έτσι να χτίζει καλύτερα
γκρέμισε τον αρχιεπίσκοπο
της Σαραγόσα
ο βίαιος
πυρπόλησε τις μητροπόλεις
ο κακοποιός
χτύπησε τον βασιλιά και
τις τράπεζες
ο ληστής
περιπλανήθηκε στη Νότια
Αμερική
ο αλήτης
τέσσερα κράτη τον
καταδίκασαν σε θάνατο
όμως αυτός
είχε όλα τα κράτη
καταδικάσει
όλες τις κυβερνήσεις
κλαίγοντας και γελώντας
σαν παιδί
μπροστά στην οδύνη του
ανθρώπου
στην Ισπανία γύρισε
να πολεμήσει για την
επανάσταση
να κατακτήσει τη ζωή και
το μέλλον
γνωρίζοντας πως θάνατος
δεν υπάρχει
σκοτώθηκε στην Μαδρίτη
μπροστά στην υποδειγματική
φυλακή
για να μην υπάρχουν
φυλακισμένοι στον κόσμο
ο Μπουεναβεντούρα
Ντουρρούτι
σαν φλόγα καυτή
άναψε πολλές καρδιές
ΕΜΕΙΣ
εμείς
δεν έχουμε παρά ένα
φλογισμένο όραμα
ένα όραμα ασυμβίβαστο
εμείς
δεν διστάζουμε να
μιλήσουμε την αληθεια
που καρφώνει τη σημαία της
πάνω στο πτώμα του φόβου
εμείς
γεννηθήκαμε πριν τον καιρό
μας
για να φέρουμε τον καιρό
μας στο σήμερα
εμείς
δεν έχουμε παρά ένα τραχύ
ρούχο
κόκκινο και μαύρο
να μας κεντρίζει το στήθος
στο σημείο της καρδιάς
ένα ρούχο που σημαίνει
ελευθερία
(ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979 με επιλογή από τη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Τόλη
Νικηφόρου ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ Επιλεγμένα
Ποιήματα 1966-2017)
ΧΡΕΟΣ (από τη συλλογή του Τόλη
Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
χρωστάμε μόνον
σε κείνους μόνο που πολύ
αγάπησαν
και ζήσανε την πίκρα
χρωστάμε μόνον
σε κείνους που πολύ
αγωνίστηκαν
και ζήσανε την ήττα
χρωστάμε μόνον
σε κείνους που πολύ
ονειρεύτηκαν
και ζήσανε τον εφιάλτη
χρωστάμε μόνον
σε κείνους που
περιφρονήσανε τον θάνατο
και πέθαναν
κι είναι νεκροί
κι ανθίζουν
και μυρώνουνε το χώμα
χρωστάμε μόνον
το φως του κόσμου
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
διαβάζω ονόματα ένα-ένα
Φεντερίκα Μοντσένι
Ελ Καμπεσίνο
Μιγκέλ ντε Ουναμούνο
κι ύστερα
Τζων Κόρνφορντ
άγγλος φοιτητής πρώτος στο
μέτωπο
Πιερ - εργάτης
Τζιάκομνο - αγρότης
Αλέξανδρος - ποιητής
άγνωστος ή ανώνυμος
σκοτώθηκε
σκοτώθηκε
σκοτώθηκε είκοσι δύο
χρονών
διαβάζω φράσεις σαν
διάττοντες
οι διεθνείς ταξιαρχίες στη
μάχη
από πενήντα χώρες τρέξανε
αλληλεγγύη των λαών
τόσο ζωή μέσα στα μνήματα
τόση φωτιά πάνω στα
μάρμαρα
τόση δίψα
τόσο μεγάλο το κοιμητήριο
της Ισπανίας
(ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979 με επιλογή από τη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Τόλη
Νικηφόρου ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ Επιλεγμένα
Ποιήματα 1966-2017)
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΔΥΤΙΚΟΦΡΟΝΟΣ (από τη
συλλογή του Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
και δώσε μου σήμερα
ροπαλοφόρε μου αφέντη
την ευκαιρία του ζεστού
περιστρόφου
μιας κόκα-κόλα τη δροσιά
ν’ αλλάζω αυτοκίνητο κάθε
έξι μήνες
να αποκτήσω ψυχείο
Κελβινέιτορ
αυτόματο σκουπιδοφάγο
την προστασία της Σσβακ,
Ντίνα, Έσα
να γίνω πάνω απ’ όλα
υπάλληλος μιας πολυεθνικής
σου
προοδευτικής και
κερδοφόρας
άλλο δε θέλω
εγώ θα δώσω βάσεις και
διευκολύνσεις
θα είμαι εχθρός για τους
εχθρούς σου
θ’ ανακατεύω λέξεις
ξενικές στην ομιλία μου
θα τραγουδήσω τα τραγούδια
σου
θα γίνω μια ακόρεστη αγορά
θα ζήσω με την αγωνία του
χρήματος
θα βλέπω τη μοναδική
διάσταση στα πράγματα
παράκληση και προσφορά μου
ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ο παιδικός μου φίλος
είχε κοινή καρδιά
ρομαντική
ένα ψυχρό σταλινικό μυαλό
μια φλογερή ψυχή αναρχική
σαράντα χρόνια στο καμίνι
της ασφάλτου
άντε να πορευτεί μετά
και να ’χει η πράξη του
συνέπεια
(ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979 με επιλογή από τη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Τόλη
Νικηφόρου ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ Επιλεγμένα
Ποιήματα 1966-2017)
ΕΝΑΣ ΚΟΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ (από τη
συλλογή του Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
φόρεσε τη γραβάτα
το λευκό του πουκάμισο
τα γυαλισμένα του
παπούτσια
το πρόσωπο που αρμόζει
στην περίπτωση
και λύγισε τη μέση
κάθε άνθρωπος το έχει
κάνει αυτό
κάθε άνθρωπος έχει ξεχάσει
μόνιμα το ξεχνάει
να ψάξει μέσα του
φοβάται μην αποκαλύψει
ένα μικρό αναρχικό να
κρύβεται και να του γνέφει
και τι θα γίνει τότε
η ακριβέστατα ρυθμισμένη
του ζωή
ΕΓΩ
μη με κοιτάτε έτσι χλωμό
καλοντυμένο
με τρόπους άνετους και με
κινήσεις
από το σπίτι στο γραφείο
απ’ το γραφείο στο σπίτι
σε μάταιο κύκλο ερμητικά
κλεισμένο
μη με κοιτάτε έτσι δειλό
με το σημάδι του γραφιά
στο δάχτυλο
με το μισθό στην πρώτη και
στις δεκαπέντε
ανίδεο
ή με τη γνώση υποταγμένη
εγώ
κρύβω στα μάτια μου
οράματα που οδηγούν
σε τόπους και σε καιρούς
που θα ’ρθουν
εγώ
μπορώ με μια φωνή
να πλημμυρίσω τις πλατείες
τους δρόμους με σημαίες
και λάβαρα
με μια βουή ασυγκράτητη
που καταλύει τα πάντα
η φαντασία μου εξουσιάζει
τη ζωή σας
(ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979 με επιλογή από τη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Τόλη
Νικηφόρου ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ Επιλεγμένα
Ποιήματα 1966-2017)
ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΨΥΧΗ (από τη συλλογή του
Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
σ’ αγάπησα
σε σκονισμένες γειτονιές
και εργοστάσια
στην άχρωμη επιφάνεια του
μπετόν
πίσω από οδοφράγματα σ’
αγάπησα
σε συγκεντρώσεις απεργών
σε διαδηλώσεις φοιτητών
στους διαδρόμους των
δικαστηρίων
σε μυστικές συνεδριάσεις
της νύχτας
είναι γραμμένο τ’ όνομά
σου
στις προκηρύξεις που
μοιράσαμε
και στα αρχεία των
τμημάτων ασφαλείας
σ’ αγάπησα, σύντροφέ μου,
η μαγεμένη σου ψυχή είναι
δική μου
η αγωνία μου σου ανήκει
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
χρόνια ολόκληρα δουλειάς
χρόνια μεγάλης προσμονής
είκοσι χρόνια
σε μια μακρινή γειτονιά
ένα σπίτι
τοίχοι γεμάτοι βιβλία
πάτωμα γεμάτο παιχνίδια
μπαλκόνια γεμάτα λουλούδια
παράθυρα γεμάτα φως
ένα σπίτι
πλημμυρισμένο παιδιά
απ’ το ορφανοτροφείο και
το άσυλο
μελαγχολικά μάτια
που αύριο θα γελάσουν
τα παιδιά μας
είμαστε πλούσιοι τώρα
είναι δικό μας
το μέλλον του κόσμου
(ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979 με επιλογή από τη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του Τόλη
Νικηφόρου ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ Επιλεγμένα
Ποιήματα 1966-2017)
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (από τη συλλογή του
Τόλη Νικηφόρου ΑΝΑΡΧΙΚΑ 1979)
η επανάσταση δεν έχει αρχή
και τέλος
γεννιέται και πεθαίνει
κάθε στιγμή
η επανάσταση κυνηγάει τη
χίμαιρα
είναι ένα ποίημα με όπλο
μια μήτρα γεμάτη σπέρμα
ένας έρωτας της αρμονίας
του γίγνεσθαι
κι ακόμα είναι
ψωμί για τα παιδιά του
κόσμου
η επανάσταση αγναντεύει το
άπειρο
ΘΑ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΘΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ
ΔΡΟΜΟΥΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΕΙΡΗΝΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ (αμίλητοι θα ταξιδέψουμε η ζωή θα
γλιστράει δίπλα αφήνοντας την ψευδαίσθηση της κίνησης):
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΟΛΗΣ
ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ (Θεσσαλονίκη 1938) συγκεντρώνει στον τόμο ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΔΕΟΥΣ μια επιλογή
ποιημάτων του απ’ όλες τις μέχρι σήμερα ποιητικές συλλογές του. Πρόκειται, όπως
εύστοχα σημειώνει στο επίμετρο του βιβλίου ο Πέτρος Γκολίτσης «για ένα βιβλίο
με ποιήματα χρωμάτων και αφής που συνδυάζουν
τον μυστικισμό με τη γείωση –με το δικό του διακριτό και κατεκτημένο
τρόπο- για ένα απόσταγμα που εκ των πραγμάτων συμβαίνει στη συγκεκριμένη
περίοδο του βίου του, στα 80 του χρόνια, δηλαδή τώρα που οδεύει προς το πέρας
μιας βιο-γραμμής και μια ποιητικής διαδρομής. Θέτοντας και ενεργοποιώντας τις
προτεραιότητες, ποιητικές και βιωματικές, που τον οδήγησαν στη συγκεκριμένη,
εκτενή και επαρκή θα λέγαμε επιλογή. Η οποία ενώ στέκεται και λειτουργεί σαφώς
αυτόνομα, συνάμα καλεί και προς το σύνολο των ποιημάτων του… Σε μια σύντομη
αναδρομή, αξίζει να σημειωθεί, πως ο αρχικά «κοινωνικός» ποιητής Νικηφόρου,
περνά σε μια υπαρξιακή – υποστασιακή ποίηση, για να καταλήξει μέσα από τον «μυστικισμό» στο «τίποτα» που,
ενώ μας γεννά, οριστικά και αμετάκλητα μας καταπίνει… Αν έπρεπε να συνοψίσουμε
τη στάση του θα λέγαμε πως είναι κάποιος που αποφασίζει «το φως», χωρίς να
αγνοεί το βάθος του πραγματικού. Έτσι αντιρροπιστικά, πρεσβεύει πως η φύση του
κόσμου φαίνεται να είναι πιο κοντά στον αλληλοσπαραγμό και στην κίνηση των
σαρκοβόρων, παρά σε μια αέρινη και φωτεινή πραγματικότητα. Η «ιδέα» αυτή του
σαρκοβόρου διαπερνά και «διαποτίζει» το σύνολο του έργου του, λειτουργώντας
τόσο στο μεταφυσικό και θρησκευτικό επίπεδο, όσο και στο
«κρατικό-εξουσιαστικό». Ο Νικηφόρου ως υποβολέας-medium, με
τα ποιήματα-«οράματά» του, μας καλεί να γνωρίσουμε τις αναλαμπές αυτού που
όντως είδε…» Και ο Πέτρος Γκολίτσης, κλείνοντας τη σύντομη εισαγωγή
συμπεραίνει: «Ο Τόλης Νικηφόρου, ως άλλος Αναγνωστάκης, σε μεταφυσικά αυτή τη
φορά πλαίσια, θα μας πει (;): ΣΤΑ ΨΕΜΑΤΑ ΠΑΙΖΑΜΕ. Αποφαινόμενος επαναληπτικά
και ρέποντας προς: «… το όχι φως», προτάσσει τον παρηγορητικό ρόλο της τέχνης»
Δευτέρα, 2
Νοεμβρίου 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου